Bitcoin is een soort digitale valuta, die elektronisch wordt gemaakt en bewaard. Niemand controleert het. Bitcoins worden niet gedrukt, zoals dollars of euro’s – ze worden geproduceerd door veel mensen met computers over de hele wereld, met behulp van software die wiskundige problemen oplost. Het is het eerste voorbeeld van een groeiende categorie geld bekend als cryptogeld.

Wat maakt het anders dan normale valuta?

Bitcoin kan worden gebruikt om dingen elektronisch kopen. In die zin is het net als conventionele dollars, euro of yen, die ook digitaal worden verhandeld.

Echter, Bitcoin’s belangrijkste eigenschap, en datgene dat het onderscheidt van conventioneel geld, is dat het gedecentraliseerd is. Geen enkele instelling regelt het Bitcoin netwerk. Dit stelt sommige mensen op hun gemak, want het betekent dat een grote bank hun geld niet kan beheersen.

Wie heeft het gecreëerd?

Een software-ontwikkelaar genaamd Satoshi Nakamoto heeft Bitcoin bedacht, het was een elektronisch betalingssysteem gebaseerd op wiskundig bewijs (recent maakte een Australische entrepreneur bekend de persoon te zijn achter achter de creatie van Bitcoin). Het idee was om een munt te produceren die onafhankelijk was van centraal gezag, elektronisch overdraagbaar, min of meer direct, met zeer lage transactiekosten.

Wie drukt het?

Niemand. Deze munt wordt niet fysiek gedrukt in de schaduw van een centrale bank, op een manier die onverklaarbaar is voor de bevolking en die zijn eigen regels maakt. Die banken kunnen gewoon meer geld produceren ter dekking van de staatsschuld, waardoor hun munt devalueert.

In plaats daarvan wordt Bitcoin digitaal gecreëerd, door een gemeenschap van mensen waar iedereen aan kan meedoen. Bitcoins worden ‘gemijnd’ met behulp van rekenkracht in een gedistribueerd netwerk. Dit netwerk verwerkt ook transacties met de virtuele valuta, en maakt daarmee van Bitcoin effectief zijn eigen betalingsnetwerk.

Dus ik kan niet onbeperkt Bitcoins maken?

Dat is juist. Het Bitcoin protocol – de regels die Bitcoin laten werken – zeggen dat er slechts 21 miljoen Bitcoins ooit kunnen worden gecreëerd door de ‘miners’. Maar deze munten kunnen wel worden opgedeeld in kleinere delen (het kleinste deelbaar bedrag is honderd miljoenste van een Bitcoin en heet een ‘Satoshi’, naar de oprichter van Bitcoin).

Waar is het op gebaseerd?

Conventioneel geld is gebaseerd op goud of zilver. Theoretisch wist je dat als je een dollar aan de bank overhandigde, je wat goud terug kon krijgen (hoewel dit niet echt werkte in de praktijk). Maar Bitcoin is niet gebaseerd op goud; het is gebaseerd op wiskunde.

Over de hele wereld gebruiken mensen softwareprogramma’s die een wiskundige formule volgen om Bitcoins te produceren. De wiskundige formule is vrij beschikbaar, zodat iedereen het kan controleren. De software is ook open source, wat betekent dat iedereen ernaar kan kijken om ervoor te zorgen dat het doet wat het zou moeten.

Wat zijn de eigenschappen?

Bitcoin heeft verschillende belangrijke eigenschappen die het onderscheiden van normale fiat valuta.

1. Het is gedecentraliseerd

Het Bitcoin-netwerk wordt niet beheerst door een centrale autoriteit. Elke machine die Bitcoins mijnt en de transacties verwerkt maakt deel uit van het netwerk, en de machines werken samen. Dat betekent dat, in theorie, een centrale autoriteit niet kan sleutelen aan het monetaire beleid en een instorting veroorzaken – of simpelweg besluiten om Bitcoins weg te nemen bij mensen, zoals de Europese Centrale Bank besloot te doen in Cyprus in het begin van 2013. En als een deel van het netwerk offline gaat om wat voor reden dan ook, blijft het geld stromen.

2. Het is makkelijk in te stellen

Conventionele banken laten je door hoepels springen om gewoon een bankrekening te openen. Het opzetten van betaalaccounts is een andere Kafkaesque taak die geteisterd wordt door bureaucratie. Je kunt echter een Bitcoin-adres opzetten in enkele seconden, zonder vragen, en zonder kosten te betalen.

3. Het is anoniem

Soort van. Gebruikers kunnen meerdere Bitcoin adressen hebben, en ze zijn niet gekoppeld aan namen, adressen of andere persoonlijke gegevens. Echter…

4. Het is volledig transparant

… Bitcoin bewaart de gegevens van elke transactie die ooit plaatsvond in het netwerk in een grote versie van een grootboek, de zogenaamde blokketen. De blokketen bevat alle informatie. Als je een openbaar Bitcoin-adres gebruikt weet iedereen hoeveel Bitcoins op dat adres zijn opgeslagen. Ze weten alleen niet dat ze van jou zijn. Er zijn maatregelen die mensen kunnen nemen om hun activiteiten ondoorzichtiger te maken op het Bitcoin-netwerk, zoals het niet consequent gebruiken van dezelfde Bitcoin adressen, en niet een heleboel Bitcoin naar één adres overmaken.

5. Transactiekosten zijn minuscuul

Bij je bank kost een internationale overboeking je misschien wel £/€/$10 aan kosten. Bitcoin rekent geen kosten.

6. Het is snel

Je kunt geld overal naar verzenden in enkele minuten, zodat het Bitcoin netwerk de betaling verwerkt.

7. Het kan niet teruggeboekt worden

Als je Bitcoins zijn verzonden kun je ze niet meer terug krijgen, tenzij de ontvanger ze terugstort naar jou. Ze zijn voorgoed verdwenen.

Bitcoin heeft in theorie grote voordelen. Maar hoe werkt het in de praktijk? Lees verder om erachter te komen hoe Bitcoins worden gemijnd, wat er gebeurt als een Bitcoin transactie plaatsvindt, en hoe het netwerk alles bijhoudt.